Δραστηριότητες της Διεύθυνσης Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας

Παρουσίαση του Διευθυντή Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας Φ. Μανδάνα στην Ημερίδα του ΠΑΣΥΠ-ΔΕΗ.

Χαιρετίζω τη συνάντηση. Η παρουσίασή μου αφορά ένα μέρος από τις δραστηριότητες της Διεύθυνσης όσον αφορά τα τιμολόγια που προσφέρει η επιχείρηση στους πελάτες της και ειδικότερα τα τιμολόγια μέσης και χαμηλής τάσης, δεδομένου ότι ο συνάδελφος ο κύριος Λαμπούσης θα σας μιλήσει για τα τιμολόγια υψηλής τάσης που θ' ακολουθήσουν.
Η τιμολογιακή πολιτική της επιχείρησης, στη μορφή που την γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησε ουσιαστικά από το 1984 με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου 126 και με εφαρμογή σε όλη την επικράτεια.
Σκοπός της τότε τιμολογιακής πολιτικής της επιχείρησης, δεδομένου ότι ήταν μια Δημόσια Επιχείρηση, ήταν η εξυπηρέτηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Τα τιμολόγια διαχωρίζονται με βάση την τάση, σε υψηλή, μέση, χαμηλή τάση και συνάρτηση της χρήσης, οικιακή, εμπορική, βιομηχανική, γεωργική, ΦΟΠ, έλξη εδώ στην Αθήνα και τα δημόσια.
Προκειμένου η Πολιτεία να εξυπηρετήσει τον σκοπό που προαναφέραμε δημιούργησε τιμολόγια που να εξυπηρετούν πολλές φορές συγκεκριμένες δραστηριότητες ή κοινωνικές ομάδες, με αποτέλεσμα να φθάσουμε σε έναν αριθμό 32 τιμολογίων, δύο στην υψηλή, εννέα στη μέση τάση, δέκα εννέα στη χαμηλή και κάποια ειδικά τιμολόγια για το αεροδρόμιο και τον φωτισμό του ΟΛΠ που δεν ισχύει πλην.
Φυσικά υπάρχουν υποκατηγορίες αυτών των τιμολογίων.
Όπως προανέφερα, τα τιμολόγια εξυπηρετούσαν κοινωνικές και οικονομικές επιδιώξεις της Πολιτείας για την γενικότερη ανάπτυξή της, με αποτέλεσμα η επιχείρηση ΔΕΗ Α.Ε. πλέον, να κληρονομήσει αυτή την τιμολογιακή πολιτική η οποία μέσω επιδότησης από κάποια τιμολόγια που ήταν σχετικά ακριβότερα από το κόστος παραγωγής και διάθεσης, να επιδοτεί άλλα τιμολόγια τα οποία εξυπηρετούσαν μια κοινωνική ή οικονομική πολιτική.
Έτσι βλέπουμε ότι τα βιομηχανικά τιμολόγια ή τα αγροτικά τιμολόγια να επιδοτούνται σε σημαντικό βαθμό. Εδώ βλέπετε μια προσέγγιση του κόστους αγοράς για την Εμπορία βάσει κάποιων τιμών που προσεγγίζουν καλύτερα το κόστος παραγωγής, οπότε εδώ βλέπετε τη διαφορά που έχουν αυτά τα τιμολόγια.
Ήρθε όμως το θεσμικό πλαίσιο όπως διαμορφώθηκε με τον Ν. 2773/1999 το οποίο επιτάσσει ότι όλα τα τιμολόγια θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και διάθεσης καθώς και μια εύλογη απόδοση για να μπορεί μια επιχείρηση να επενδύει, δεδομένου ότι παρέχει και υπηρεσίες οι οποίες έχουν αναγνωριστεί και από την Κοινότητα σαν υπηρεσίες κοινής ωφελείας, αυτές θα πρέπει να επιμερίζονται σε κάθε πελάτη και σε όλους τους προμηθευτές και προκειμένου να είναι διακριτές οι χρεώσεις για καλύτερη ενημέρωση του πελάτη, αυτές θα πρέπει να αναγράφονται στα τιμολόγια ανάλογα με το σκοπό τον οποίον εξυπηρετούν, δηλαδή σύστημα, δίκτυο, επικουρικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας και κόστος παραγωγής.
Φυσικά εξειδικεύτηκαν κάποιες απ' αυτές με την Υπουργική Απόφαση που αναφέρεται εδώ και ζητήθηκε από την Πολιτεία να περάσουμε σ' ένα καθεστώς που και ο ίδιος νόμος επιβάλλει, δηλαδή σε τιμολόγια τα οποία θα ανταποκρίνονται στο κόστος σε όλες τις τάσεις, σε όλες τις κατηγορίες πελατών.
Προκειμένου η Επιχείρηση να προσαρμοστεί σ' όλα αυτά, ήδη έχει υποβάλλει από τον Απρίλιο του 2008 τις προτάσεις της προς τις Αρχές και ειδικότερα προς την ΡΑΕ τόσο για τις διακριτές χρεώσεις όσο και για άλλα θέματα προσαρμογής τους και έχει προετοιμαστεί μηχανογραφικά ώστε να είναι έτοιμη για όταν εγκριθούν όλες αυτές οι διαδικασίες και συνεχίζει να βρίσκεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές, ενώ στο θέμα των τιμολογίων συνεργάστηκε με διάφορους συμβούλους. Ένας είναι σύμβουλος για τον οποίον θα μιλήσει ο κύριος Λαμπούσης, για τους πελάτες που αφορούν την υψηλή τάση, και η Candor, η οποία επεξεργάζεται σε συνεργασία με την ΔΕΗ προτάσεις για τιμολόγια ρυθμιστικού ελέγχου, κυρίως για τη μέση και χαμηλή τάση.
Εδώ βλέπουμε μια φόρμα ενός εντύπου του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος όπως είχε διαμορφωθεί αρχικά με διακριτή αναγραφή όλων αυτών των χρεώσεων που απαρτίζουν τα μονοπωλιακά, δηλαδή δίκτυο μεταφοράς που είναι η υψηλή τάση, δίκτυο διανομής που είναι η μέση και χαμηλή, υπηρεσίες κοινής ωφελείας, ειδικό τέλος και διάφορες άλλες υπηρεσίες που αφορούν την ευστάθεια του συστήματος ή τη λειτουργία του ΔΕΣΜΗΕ.
Μετά από ενέργειες της Διοίκησης, τόσο προς τις Ρυθμιστικές Αρχές όσο και προς το Υπουργείο, έχουν προχωρήσει κάποιες διαδικασίες έγκρισης ώστε όλα αυτά να μπορούν να γίνουν εφικτά. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε τελική φάση η έγκριση των μοναδιαίων χρεώσεων των ΥΚΩ σε υλοποίηση πρόσφατης Υπουργικής Απόφασης, καθώς και η έγκριση των μοναδιαίων χρεώσεων συστήματος, ώστε να μπορούν συγκεκριμένα να αναγράφονται στον λογαριασμό κάθε πελάτη, είτε αυτός είναι πελάτης της ΔΕΗ, είτε πελάτης των ανταγωνιστών μας, που μέχρι στιγμής δυστυχώς δεν εισπράττουν και δεν αποδίδουν, τουλάχιστον δεν αποδίδουν θα λέγαμε, στη ΔΕΗ το τέλος υπηρεσιών κοινής ωφελείας.
Προκειμένου να ορίσουμε την καινούργια τιμολογιακή μας πολιτική, σε συνεργασία με τον σύμβουλο, είδαμε τι γίνεται στην Ευρώπη στο θέμα της τιμολογιακής πολιτικής των εκεί εταιριών.
Όπως βλέπουμε, ένας σημαντικός αριθμός εταιριών συνεχίζουν να έχουν σχεδόν όλα τα τιμολόγιά τους ρυθμιζόμενα.
Αρκετές χώρες – ανά είδος πελάτη, μέση τάση, υψηλή τάση, μικρές επιχειρήσεις και οικιακοί πελάτες.
Θα πρέπει να τονίσω ότι στην Ευρώπη η διάκριση βιομηχανική, αγροτική, πλην εξαιρέσεων δεν υπάρχει, γιατί το βασικό θέμα για το τιμολόγιο είναι το πραγματικό του κόστος.
Εδώ αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις κατηγορίες σε κάποιες χαρακτηριστικές χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιρλανδία. Βλέπουμε ότι στη Γαλλία υπάρχουν αγροτικοί, οι υπόλοιποι όλοι είναι εμπορικοί, δεν υπάρχουν βιομηχανικοί κ.λπ. Στην Ιταλία στη χαμηλή τάση έχουμε μόνο οικιακή και δημόσιος φωτισμός και οι υπόλοιποι καταναλωτές, το ίδιο και στη μέση τάση.
Η Ιρλανδία είναι αυτή που προσιδιάζει περισσότερο στην Ελλάδα, δηλαδή υπάρχουν διάφορα τιμολόγια ανά κατηγορίες, ακόμα και ανά γεωγραφικές περιοχές.
Τα συμπεράσματα απ' αυτή την προσέγγιση του τι γίνεται στην Ευρώπη είναι ότι όλοι έχουν σχεδόν μια σταθερή χρέωση, μια χρέωση ισχύος η οποία μπορεί να είναι διακριτή ή να συμπεριλαμβάνεται στη χρέωση ενέργειας, δηλαδή τιμολόγιο ισχύος και ενέργειας ή μόνο ενέργειας και χρέωση μεταβλητή ανάλογα με την εποχή της κατανάλωσης κ.λπ.
Τα τιμολόγια χαρακτηρίζονται από παράγοντες εποχικότητας, δηλαδή το ίδιο τιμολόγιο μπορεί να έχει άλλη τιμή το χειμώνα, άλλη το καλοκαίρι, ή από ζώνες, δηλαδή αυτό που λέμε και εδώ νυχτερινό ή ημερήσιο και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει διαφορά ακόμα και αν είναι Σαββατοκύριακο ή καθημερινή.
Εδώ υπάρχει ένας πίνακας ενδεικτικός από τα τιμολόγια που ισχύουν σε διάφορες χώρες σχετικά με τα οικιακά τιμολόγια, τη μορφή, αν χρεώνονται ισχύ, αν έχουν πάγιο, αν έχουν χρέωση ισχύος, όπως βλέπετε τα οικιακά δεν έχουν ποτέ σχεδόν, και από τη ζωνικότητα όπως ισχύει και εδώ.
Μετά απ' αυτά η πρόταση που κατεβάζει η ΔΕΗ για τα νέα της τιμολόγια είναι ότι θα πρέπει να ομαδοποιηθούν για να υπάρχει ένα πιο περιορισμένο νούμερο που να ανταποκρίνεται στα πραγματικά κόστη της, θα πρέπει να προσδιοριστεί το ανταγωνιστικό μέρος του κόστους, γιατί αυτό θα καθορίσει τη γενικότερη πολιτική της ΔΕΗ αλλά και τυχόν νομοθετικές πράξεις που θα μας βοηθήσουν να μεταβούμε από το καθεστώς το σημερινό σ' αυτό το πραγματικό κοστοβαρές τιμολόγιο, οι διακριτές χρεώσεις και το μεταβατικό στάδιο που σας προανέφερα για τη μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση σ' αυτή που θα ανταποκρίνεται στο πραγματικό κόστος.
Για να έχουμε μια αίσθηση του τι ισχύει με τα τιμολόγιά μας σας λέμε ότι εδώ είναι μια απεικόνιση του κόστους ενός τιμολογίου, του Β1, είναι τιμολόγιο μέσης τάσης εμπορικής χρήσης για πελάτες οι οποίοι δουλεύουν πολλές ώρες, σχεδόν εικοσιτετράωρο.
Εδώ είναι και τα super market, επί παραδείγματι, επειδή εκεί ο ανταγωνισμός έχει προσεγγίσει πελάτες μας, και εδώ αναλύεται αυτό που λέμε διακριτές χρεώσεις.
Δηλαδή στο κάτω μέρος βλέπετε, αυτό που λέμε, αντιπροσωπεύει την οριακή τιμή του συστήματος, μετά είναι η διαθεσιμότητα ισχύος, το κόστος της Εμπορίας που είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση γύρω στο μισό Ευρώ, οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας, οι χρεώσεις δικτύου, δηλαδή σύστημα και δίκτυο διανομής και αυτό εδώ είναι το κέρδος το οποίο δεν είναι πραγματικό κέρδος, δηλαδή να το ενθυλακώνει η ΔΕΗ, αλλά είναι ένα ποσό που το μεγαλύτερο μέρος του πάει για να επιδοτήσει τιμολόγια τα οποία είναι κάτω του κόστους, όπως θα δούμε ακολούθως.
Εδώ είναι μια πρόταση επίλυσης αυτού του θέματος που έχει προτείνει η Nera, δηλαδή ο,τιδήποτε αφορά αυτή την επιδότηση προς τα χαμηλά τιμολόγια καθώς και τις χρεώσεις δικτύου και υπηρεσιών κοινής ωφελείας που είναι μονοπωλιακά και θα πρέπει να τα πληρώνουν όλοι οι προμηθευτές να χαρακτηριστεί σαν τέλος πρόσβασης.
Όπως βλέπετε, το συνολικό κόστος παραγωγής μας ενσωματώνει ουσιαστικά τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, τη διαθεσιμότητα ισχύος και το κόστος διάθεσης παραγωγής της ενέργειας.
Έτσι λοιπόν τα νέα τιμολόγια της ΔΕΗ θα περιλαμβάνουν τις ανταγωνιστικές χρεώσεις, οι οποίες αναλύονται στο κόστος παραγωγής διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας και μια εύλογη απόδοση και στις μονοπωλιακές που είναι οι χρεώσεις δικτύων μεταφοράς και θα είναι διακριτές, δικτύου διανομής, υπηρεσιών κοινής ωφελείας και επικουρικές υπηρεσίες.
Τα τιμολόγια αυτά θα έχουν κυρίως τη βάση τους ως ενεργειακή χρέωση, δηλαδή χρέωση ανά kWh και η δεύτερη επιλογή που θα έχει ο πελάτης θα είναι χρέωση ξεχωριστή για την ισχύ και για την ενέργεια, όπως γίνεται σε αρκετά τιμολόγια σήμερα. Φυσικά θα υπεισέρχεται και η εποχιακή ζωνικότητα, δηλαδή τα τιμολόγια για την ισχύ ή την ενέργεια θα μεταβάλλονται ανάλογα με το αν είναι καλοκαίρι, χειμώνας ή αν είναι νύχτα ή ημέρα. Φυσικά λόγω μετρητικών περιορισμών στη χαμηλή κυρίως, οικιακοί πελάτες όπως το Γ21, το ΦΟΠ κ.λπ., τα τιμολόγια θα είναι σε χρεώσεις ενέργειας, δηλαδή kWh, με χρονική ή εποχιακή ζωνικότητα.
Τα τιμολόγια χαμηλής τάσης προτείνεται να έχουν και πάγιες χρεώσεις δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός αυτών δεν καλύπτει ούτε τα κόστη καταμέτρησης, έκδοσης λογαριασμού και γενικά παρακολούθησης του πελάτη.
Έτσι λοιπόν στη χαμηλή τάση θα υπάρχει ένα γενικό τιμολόγιο που θα συμπεριλαμβάνει και το βιομηχανικό, ένα αγροτικό τιμολόγιο δεδομένου ότι αυτό επιβάλλεται και από πραγματικά φορτιακές ανάγκες, δεδομένου ότι μπορεί να προσφερθεί σύμφωνα με τη λογική του τιμολογίου του αγροτικού ότι δουλεύει νυχτερινές ώρες ή ώρες οι οποίες έχουν χαμηλό κόστος οριακής τιμής, άρα μπορεί να έχει μια διαφορετική τιμή, το ΦΟΠ το οποίο επίσης δουλεύει μόνο τη νύχτα, άρα μ' ένα διαφορετικό κόστος, το οικιακό το οποίο έχει κι αυτό μια κοινωνική πολιτική και φυσικά το κοινωνικό τιμολόγιο το οποίο, όπως σας είπε και πριν ο Γενικός, είναι μια πολιτική της Πολιτείας προς ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, αλλά και σ' αυτή την περίπτωση το κόστος που δεν πληρώνει ο πελάτης θα πρέπει να καλύπτεται είτε από την Πολιτεία είτε μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας.
Στη μέση τάση θα υπάρχουν δύο τιμολόγια, το γενικό το οποίο θα έχει κάθε χρήση εκτός από την αγροτική η οποία, όπως προείπαμε, λόγω φορτιακών αναγκών μπορεί να έχει και μια διαφορετική τιμολογιακή πολιτική.
Στην υψηλή ήδη, όπως προειπώθηκε, η αγορά είναι ελεύθερη, αν και υπάρχει ένας περιορισμός ανώτερης χρέωσης από την Πολιτεία. Τα τιμολόγιά τους θα επηρεάζονται κυρίως από τις εκάστοτε μεταβολές στις Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας και στις χρεώσεις συστήματος, δεδομένου ότι αυτές θα πρέπει κάθε χρόνο να καλύπτουν τις αντίστοιχες δαπάνες.
Τί έγινε στην Ιρλανδία, που όπως είπαμε, είναι χαρακτηριστική περίπτωση που προσιδιάζει περισσότερο στην Ελλάδα;
Κι εκεί οι άνθρωποι το είδαν ξεκάθαρα.
Η αντίστοιχη Ρυθμιστική Αρχή επέτρεψε να αναθεωρηθεί η τιμολογιακή πολιτική της εκεί Ηλεκτρικής Εταιρίας η οποία οδήγησε σε μια αύξηση η οποία κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 3 μέχρι 14% και κατά μέσο όρο αντιστοιχεί στο 8,6%.
Φυσικά τα τιμολόγια, για να μη δημιουργηθούν κοινωνικές ή και οικονομικές απότομες μεταβολές, έγιναν σταδιακά σε τρία χρόνια όπως και η ίδια η Ελληνική Πολιτεία ζητάει. Φυσικά έγινε και ένα επικοινωνιακό πρόγραμμα για να γίνει κατανοητό σε όλους μας ότι κάποια πράγματα πρέπει να πληρώνονται στο κόστος για να μπορούν στο τέλος να προσεγγίσουν και μια χαμηλότερη τιμή όταν θα υπάρξει ο ανταγωνισμός.
Τί προτείνει τώρα η Επιχείρηση προς τη Ρυθμιστική Αρχή και το Υπουργείο:
Ένα μεταβατικό στάδιο προκειμένου όλα αυτά να αμβλυνθούν, και αυτό είναι τρία χρόνια όπως είπαμε, και η Πολιτεία το βλέπει.
Υπάρχουν δύο βασικές πολιτικές που μπορεί κάποιος να κάνει.
Η μία είναι η επιδότηση με κρατική εγγύηση, μέσω ομολόγων, τα οποία θα καλύπτουν τα ζημιογόνα τιμολόγια και άμεση αναπροσαρμογή των υπολοίπων, δηλαδή να πάμε στο πραγματικό κόστος όλων και τα ζημιογόνα να τα καλύψει η Πολιτεία με κάποιο ομόλογο το οποίο θα αποπληρωθεί είτε από την ίδια είτε μέσω κάποιας χρέωσης στα τιμολόγια σε βάθος χρόνου.
Και η άλλη, που νομίζουμε ότι είναι πιο απλή και εφικτή είναι να συμμετέχουν όλοι οι προμηθευτές μέσω ενός Ταμείου που θα μπορούσε να δημιουργηθεί, όπως τώρα στον ΔΕΣΜΗΕ υπάρχει για τα ΥΚΩ ή για τα ΑΠΕ και μέσω αυτού ο κάθε προμηθευτής, ανεξάρτητα ποιον πελάτη προμηθεύει, θα ελέγχει μόνο το κόστος του και από εκεί και πέρα εάν είναι ένα επιδοτούμενο τιμολόγιο θα παίρνει την επιδότηση, αν είναι ένα τιμολόγιο της ΔΕΗ που αυτή τη στιγμή επιδοτεί θα δίνει την αντίστοιχη επιδότηση ώστε να υπάρχει ένας συμψηφισμός σε βάθος χρόνου.
Η πρότασή μας θα αναλυθεί με διαγράμματα στις επόμενες διαφάνειες.
Εδώ βλέπουμε τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Με κόκκινο απεικονίζεται σε ποια έχουμε ζημιά και σε πράσινο το πλεόνασμα που έχουν κάποια τιμολόγια για να επιδοτήσουν αυτά. Με το χρώμα, το ραφ, φαίνεται το κόστος ανά τάσεις, 67 και 9, 70 και 50 στη μέση τάση, 76 και 20, που έχουμε ανά τάση για να καλύψουμε αυτό που λέμε το κόστος και το εύλογο κέρδος της παραγωγής και όλων των άλλων δραστηριοτήτων της Επιχείρησης οι οποίες αναπτύσσονται εδώ στο σύστημα και στο δίκτυο που είναι με το φούξια.
Αυτή η μεταβολή θα μπορούσε να γίνει σε ένα βάθος χρόνου με σταδιακή μείωση των τιμολογίων τα οποία έχουν τη μεγάλη επιδότηση και σταδιακή αύξηση των υπόλοιπων τιμολογίων.
Όπως βλέπουμε, στην πρώτη χρονιά θα μπορούσε να γίνει μια μείωση στο 1/3, παραδείγματος χάρη, της επιβάρυνσης που έχουν αυτά τα τιμολόγια με αντίστοιχη αύξηση των υπολοίπων, στη δεύτερη το υπόλοιπο τρίτο και την τρίτη χρονιά να προσεγγίσουμε το πραγματικό κόστος ανά τάση.
Με αυτόν τον τρόπο χωρίς να διαταραχθεί ούτε ο κοινωνικός και οικονομικός ιστός της χώρας θα φθάσουμε σ' αυτό που λέμε κόστος ανταγωνιστικό για τα τιμολόγια της ΔΕΗ και διάθεση από τον καλύτερο.
Μη μας φοβίζει αυτό που ακούμε ότι ο ανταγωνισμός είναι καλύτερος.
Δεν είναι καλύτερος.
Απλώς αυτή τη στιγμή εκμεταλλεύεται τις καταστάσεις που υπάρχουν.
Ουσιαστικά μας κλέβει τα ΥΚΩ, μας κλέβει και λίγο από το περιθώριο.
Δεν θα τολμούσε καν να κατέβει μ' αυτές τις τιμές ή θα κατέβαιναν εταιρίες που είναι πραγματικές εταιρίες και όχι εταιρίες ενός χαρτοφύλακα.
Μόνο που αυτές οι λύσεις απαιτούν νομοθετικές πράξεις από την Πολιτεία και θα πρέπει να τεθούν ενδεχομένως και ενώπιον της Κοινότητας, η οποία δεν φανταζόμαστε ότι θα έχει καμία αντίρρηση γιατί σκοπός είναι να πάμε κάπου και σίγουρα κανείς δεν θέλει μια κοινωνική αναστάτωση.
Ευχαριστώ για την παρουσία σας.