Φωτοβολταϊκή φρενίτιδα

Τι είναι εκείνο που έσπρωξε τις χιλιάδες των αγροτών να συνωστίζονται στα γραφεία της ΔΕΗ από την πρώτη κιόλας ηµέρα της ισχύος του νέου νόµου για φωτοβολταϊκά σε γεωργικές εκτάσεις;
Είναι, προφανώς, η ίδια δύναµη που στέλνει τους καταναλωτές στα µεγα-καταστήµατα να ξενυχτούν από την προηγουµένη των εγκαινίων, είναι η ίδια παθολογία που δηµιουργεί τις ουρές στα βενζινάδικα µε την πρώτη απειλή της απεργίας των φορτηγών, είναι η ίδια αρρώστια που κάνει τα πλήθη των µικροαποταµιευτών να µετατρέπονται εν µια νυκτί σε παίκτες και αργότερα σε θύµατα των χρηµατιστηρίων (της οικονοµίας του καζίνου). Είναι όµως και κάτι βαθύτερο, η οµολογία της πλήρους απαξίωσης του γεωργικού επαγγέλµατος καθώς και του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται η χώρα, οι παραγωγικές τάξεις κ.τ.λ. σε ό,τι αφορά τη διοχέτευση του όποιου πλεονάσµατος. Παλαιότερα γινόταν κοµπόδεµα και λίρες.
Αργότερα έγινε οικόπεδα ευκαιρίας και πολυκατοικία. Στο τέλος, προστέθηκε η πολυτελής και επιδεικτική κατανάλωση. Κάτι που εξόργισε βέβαια τους λοιπούς Ευρωπαίους καθώς ήξεραν πως πρόκειται για χρήµατα δανεικά ή για επιδοτήσεις µε στόχο την αγροτική αναδιάρθρωση.
Η µαζική προσφυγή στη νέα µόδα των φωτοβολταϊκών δείχνει προς την ίδια κατεύθυνση, παρότι εξυπηρετεί έναν ευγενή και επιθυµητό κατά τα άλλα στόχο: τη γρήγορη αποδέσµευση από τα ορυκτά καύσιµα και την ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό µας ισοζύγιο. Υπάρχουν όµως πολλά ερωτήµατα για το αν ο σκοπός αγιάζει τελικά τα µέσα.
Στο σηµείο αυτό να θυµίσουµε ότι στον αντίστοιχο πυρετό του 2007, αρκετά εκατοµµύρια ευρώ για το κόστος των 8.000 φακέλων πήγαν σε µεσάζοντες και µελετητές, µε ελάχιστες εγκαταστάσεις να φτάνουν τελικά στο στάδιο της υλοποίησης. Τότε όλοι µίλησαν για φούσκα. Μήπως η ιστορία επαναλαµβάνεται;
Το πρώτο λοιπόν ερώτηµα είναι γιατί η προνοµιακή µεταχείριση των αγροτών (σε σχέση µε άλλους υποψήφιους επενδυτές - ιδιοκτήτες γης), των οποίων όπως δηλώθηκε οι αιτήσεις θα εξεταστούν κατά προτεραιότητα. Είναι µια προσπάθεια να ενισχυθεί το εισόδηµα των πενόµενων αγροτών, είναι η απάντηση.
Ας δούµε λοιπόν τα πράγµατα µε τη σειρά. Οι υποψήφιοι επενδυτές θα πρέπει να πληρώσουν χρήµατα για τη σύνταξη των µελετών και την έκδοση των λοιπών δικαιολογητικών της τάξεως των 4.000 ευρώ, τα οποία πρέπει προφανώς να διαθέτουν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αναλάβουν όλα τα έξοδα διαµόρφωσης των γηπέδων (αν αυτό απαιτείται), των υποδοµών, της ασφάλειας των εγκαταστάσεων, της διασύνδεσης µε το δίκτυο κ.τ.λ. Εξοδα που βεβαίως ποικίλλουν ανάλογα µε τη θέση, αλλά δεν δανειοδοτούνται. Αυτό που µπορούν να πληρώσουν οι τράπεζες, µε το αζηµίωτο βέβαια, είναι ο κύριος εξοπλισµός. Η διευθέτηση αυτή, που συχνά προβάλλεται ως λίζινγκ, µπορεί να σηµαίνει και 100% χρηµατοδότηση. Δηλαδή ο επενδυτής είναι στην ουσία η τράπεζα, για παράδειγµα η ΑΤΕ, η οποία αναλαµβάνει να «τρέξει» το έργο για ένα διάστηµα, ας πούµε µια δεκαετία, µέχρι την αποπληρωµή του κεφαλαίου και την είσπραξη του αναµενόµενου κέρδους. Ο αγρότης απλώς διαθέτει τη γη.
Ελπίζοντας ότι κάποτε η εγκατάσταση θα γίνει δική του, εξασφαλίζοντας ένα µελλοντικό εισόδηµα. Αν βέβαια όλα πάνε καλά.
Δηλαδή, αν ο πληθωρισµός των αιτήσεων (ακούγονται νούµερα όπως 10.000) δεν οδηγήσει στην ακύρωση του εγχειρήµατος όπως το 2007, ή όπως συνέβη µε τα υπεράκτια αιολικά πάρκα: η πληθώρα των αιτήσεων και τα εξωπραγµατικά µεγέθη ανάγκασαν την κυβέρνηση να αναθεωρήσει τον νόµο, αποκλείοντας ίσως τους αεριτζήδες αυτούς που παίρνουν άδειες για να τις πουλήσουν αλλά αφήνοντας ταυτόχρονα µετέωρους και τους σωστούς επενδυτές, αυτούς δηλαδή που και τεχνολογία διαθέτουν και χρήµατα ξοδεύουν στη φάση της ανάπτυξης των σχεδίων.
Οσο για την ΠΑΣΕΓΕΣ, που ήδη έκλεισε συµφωνία µε µελετητικά γραφεία και ενδεχοµένως προµηθευτές φωτοβολταϊκών συστηµάτων για λύσεις µε το «κλειδί στο χέρι», θα ήταν προτιµότερο να απέχει διότι οι καιροί είναι δίσεκτοι και πονηροί.
Θα ήταν δηλαδή προτιµότερο να ασχοληθεί µε το θολό µέλλον της ελληνικής γεωργίας, µε την κατάρρευση των εξαγωγών, µε την αστικοποίηση του αγροτικού χώρου και εν τέλει µε τη θλιβερή κατάληξη του συνεταιριστικού κινήµατος, τη βάση πιθανότατα όλων των δεινών.
Του Ηλία Ευθυµιόπουλου (www.tanea.gr )