Στο πλαίσιο του 2ου Φόρουμ Δημάρχων για τη Δίκαιη Μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή που έλαβε χώρα στο Weisswasser (Βαισβάσερ) στη Λουσατία της Γερμανίας 12 και 13 Σεπτεμβρίου 2019, υιοθετήθηκε ομόφωνα και κατόπιν διαβούλευσης η «Διακήρυξη για τη Δίκαιη Μετάβαση», την οποία και υπέγραψαν οχτώ δήμαρχοι ανθρακικών και λιγνιτικών περιοχών της Ευρώπης (Φλώρινας, Αμύνταιου, Μπόμποφ Ντολ στη Βουλγαρία, Κόνιν και Μπίτομ στην Πολωνία, Λούκαρατς στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βάισβασερ στη Γερμανία και Λίτινοφ στη Δημοκρατία της Τσεχίας), παρουσιάζοντας τα αιτήματά τους για το μέλλον των περιοχών τους ενόψει της απολιγνιτοποίησης. Πιο αναλυτικά, οι δήμαρχοι απευθύνουν επίσημο κάλεσμα στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα προκειμένου να ενισχύσουν οικονομικά τις λιγνιτικές περιφέρειες στο πλαίσιο του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (Ευρωπαϊκός Προϋπολογισμός), τόσο με αύξηση της χρηματοδότησης, όσο και με συγκεκριμένους μηχανισμούς που θα εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των λιγνιτικών περιφερειών στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Σύμφωνα με τη Διακήρυξη, η σύσταση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που αποτελεί πρόταση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου θα πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά στους υφιστάμενους πόρους και να αξιοποιηθεί αποκλειστικά για την υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων, την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, καθώς και για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις περιοχές εξόρυξης άνθρακα και λιγνίτη. Τέλος, γίνεται αναφορά στην «Πλατφόρμα για τις Ανθρακικές Περιφέρειες σε Μετάβαση» (Coal regions in Transition Platform), η οποία αποτελεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον συντονισμό και τη θεσμική στήριξη των λιγνιτικών περιφερειών, όπου οι δήμαρχοι ζητούν τη διεύρυνσή τους και με άλλους κοινωνικούς εταίρους, όπως εργατικά συνδικάτα και φορείς της κοινωνίας των πολιτών με εξασφάλιση της διαφάνειας σε όλες τις διαδικασίες.
Στο Φόρουμ συμμετείχαν συνολικά 15 δήμαρχοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις βαλκανικές χώρες, καθώς επίσης και ομάδες από την κοινωνία των πολιτών, κρατικοί φορείς και εργατικές ενώσεις. Το πρόγραμμα περιελάβανε ομιλίες και συμμετοχικά εργαστήρια, ενώ είχε προβλεφθεί επίσκεψη στο ανοιχτό λιγνιτικό ορυχείο του Νόχτεν και στην αποκατεστημένη περιοχή της λίμνης στο Μπόξμπεργκ. Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου έλαβε χώρα συνάντηση των συμμετεχόντων του Φόρουμ με την Υπουργό Περιβάλλοντος της Γερμανίας, κα Svenja Schulze, στην οποία οι δήμαρχοι μετέφεραν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και τα κυριότερα αιτήματά τους.
Στο περιθώριο των εργασιών του Φόρουμ, τα εθνικά γραφεία των WWF Γερμανίας, Πολωνίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας απένειμαν τιμητική πλακέτα στον τέως Δήμαρχο Κοζάνης κ. Λευτέρη Ιωαννίδη για την προσφορά του στην προώθηση της ιδέας της Δίκαιης Μετάβασης κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Στην ελληνική αποστολή συμμετείχαν ο τ. δήμαρχος Κοζάνης κ. Ιωαννίδης, ο δήμαρχος Φλώρινας κ. Γιαννάκης, ο δήμαρχος Αμυνταίου κ. Μπιτάκης και ο ευρωβουλευτής κ. Κόκκαλης.
«Το 1ο Φόρουμ των Δημάρχων για τη Δίκαιη Μετάβαση, το οποίο διοργανώθηκε πέρυσι την ίδια περίοδο στην Κοζάνη έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των δημάρχων για το μέλλον των λιγνιτικών περιοχών. Το 2ο Φόρουμ των Δημάρχων και η υπογραφή της Διακήρυξης ενίσχυσε τη φωνή των τοπικών κοινωνιών από τις λιγνιτικές περιφέρειες έτσι ώστε να ακουστεί δυνατά στις Βρυξέλλες. Η συνέχεια προβλέπεται ακόμη πιο δυναμική στο δρόμο για την επίτευξη μιας κοινωνικά δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή» δήλωσε ο υπεύθυνος τομέα κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής του WWF Ελλάς, Σταύρος Μαυρογένης.
