Επιλέγω να αναφερθώ ενδεικτικά στον δικό μου χώρο, της ηλεκτρικής ενέργειας, όπου το συνολικό κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις έχει φουσκώσει υπερβολικά τα τελευταία χρόνια και ένας από τους λόγους είναι το «πάρτι» που έχει γίνει με τα φωτοβολταϊκά:
Οι τιμές με τις οποίες πληρώνονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα που συνδέθηκαν έως τον Μάρτιο 2013 είναι προκλητικά υψηλές (οι υψηλότερες παγκοσμίως!), δημιουργώντας υπέρμετρο πλουτισμό σε λίγους προνομιούχους για τα επόμενα 20 χρόνια και επιβαρύνοντας σημαντικά το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μέσω κυρίως του τέλους ΕΤΜΕΑΡ στους λογαριασμούς ρεύματος.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι για ένα Φ/Β πάρκο ισχύος 100 kw που συνδέθηκε στο Δίκτυο αρχές του 2013 η τιμή ήταν 39 λεπτά του € ανά παραγόμενη kwh, όταν στην Κύπρο η αντίστοιχη τιμή ήταν μόλις 9 λεπτά (έπειτα από διεθνή μειοδοτικό διαγωνισμό), στην Τουρκία 17 λεπτά και στις Γαλλία-Γερμανία κάτω από 16, παρά τη χαμηλή παραγωγή λόγω πολύ μικρότερης ηλιοφάνειας! (Για σύγκριση υπενθυμίζω ότι η αντίστοιχη τιμή από συμβατικές πηγές ή εισαγωγές είναι 3 ώς 5 λεπτά του €.)
Για να δοθούν αυτές οι εξωφρενικές τιμές στα Φ/Β στην Ελλάδα, αυξήθηκε το τέλος ΕΤΜΕΑΡ (πρώην τέλος ΑΠΕ) μέσα σε 5 χρόνια κατά 9.133% όσον αφορά την οικιακή χρήση (!) (πηγαίνοντας από 0,30 €/mwh τον Ιούνιο του 2010 στα 27,46 €/mwh τον Ιανουάριο του 2015) και 10.433% στην εμπορική (!) (από 0,30 € /mwh πήγε στα 31,30 €/mwh), ενώ οι συνολικές πληρωμές σε παραγωγούς ΑΠΕ προσεγγίζουν τα 2 δισ. € ετησίως, εκ των οποίων το 1,3 δισ. για Φ/Β!
Η τότε κυβέρνηση (Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ) είναι αλήθεια ότι βλέποντας τα υπέρογκα κέρδη και πιεσμένη από τα πράγματα επέβαλε κατ’ αρχήν από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Ιούλιο του 2014 έκτακτη εισφορά περίπου 30% στις εισπράξεις (τζίρο) των παραγωγών και «δεσμεύτηκε» ότι με τη λήξη της έκτακτης εισφοράς θα μειώσει τις τιμές.
Στη συνέχεια όμως με τον Ν.4254/30-3-2014 και ενώ η έκτακτη εισφορά καταργήθηκε, οι εγγυημένες τιμές δεν μειώθηκαν παρά ελάχιστα και μάλιστα μόνο αυτών που συνδέθηκαν από το γ’ τρίμηνο του 2011 και μετά. Ετσι παρέμειναν απίστευτα υψηλές αποδόσεις.
Ενα σύντομο παράδειγμα: Φ/Β 100 KW που συνδέθηκε έως 31/3/2013. Επένδυση 110.000 €, συν 20.000 για σύνδεση στο Δίκτυο.
Παραγωγή 155.000 ΚWH ετησίως, εγγυημένη τιμή 28,5 λεπτά του €/KWH, σύνολο εισπράξεων 44.175 € ετησίως, σύνολο εξόδων μέγιστο 3.000 €, άρα μικτά κέρδη (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) 41.175 € ετησίως.
Απόδοση επενδυμένων κεφαλαίων IRR 32% για το πρώτο έτος (ενώ στη συνέχεια αυξάνει, επειδή μειώνονται τα επενδυμένα κεφάλαια λόγω ετήσιας απόσβεσης)!
Δεν είναι δυνατόν κάποιος με 130.000 «επένδυση» χωρίς ρίσκο (με γερμανικά ή κινεζικά μηχανήματα χωρίς προστιθεμένη αξία στη χώρα μας, με σχεδόν μηδενικές θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία) να κερδίζει εγγυημένα 41.175 ευρώ ετησίως (4 ετήσιους μισθούς δημοσίου υπαλλήλου!) για 20 χρόνια σε βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας (σαν κατάθεση σε τράπεζα με επιτόκιο άνω του 32%!).
Οσοι μάλιστα είχαν δάνεια, η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων που διέθεσαν ήταν ακόμα υψηλότερη, κάνοντας απόσβεση των ιδίων κεφαλαίων σε λιγότερο από 2-3 χρόνια!
Ειδικά για τα επαγγελματικά Φ/Β (όλα, πλην των μικρών στις στέγες), οι πληρωμές που έγιναν το 2014 (και γίνονται κάθε χρόνο) ήταν 1042 εκατ. ευρώ, με μέση τιμή 31,4 λεπτά του ευρώ ανά παραγόμενη KWh (ή 314 ευρώ ανά MWh), όταν η αντίστοιχη τιμή παραγωγής από συμβατικές πηγές και εισαγωγές είναι 3-5 λεπτά!
Η μέση τιμή ενέργειας από όλα τα επαγγελματικά ΦΒ (και κυρίως από τα μεγαλύτερα όπου τα κέρδη είναι πλέον σκανδαλώδη) μπορεί και πρέπει να πέσει άμεσα κοντά στην τιμή των 10 λεπτών ανά KWh ή να επιβληθεί αντίστοιχη ειδική εισφορά, εξοικονομώντας έως 700 εκατ. ευρώ ετησίως που σήμερα καταλήγουν στις τσέπες ολίγων!
Αφορά μόνο 13.000 φωτοβολταϊκά που τα κατέχουν λιγότεροι από 10.000 ιδιοκτήτες, ένα κλειστό πλέον club προνομιούχων! Δεν αφορά τα 40.000 μικρά ΦΒ στέγης.
Αφορά βεβαίως και όλη την κοινωνία, που πληρώνει τον υπέρογκο και παράλογο λογαριασμό.
Στην περίπτωση μεγάλης μείωσης της τιμής ανά kwh ή μεγάλης ειδικής εισφοράς, ίσως χρειαστεί να υπάρξει προσωρινή μέριμνα μόνο για όσους έχουν δυσμενή δάνεια (π.χ. παράταση εξόφλησης), ενώ μια εισφορά π.χ. 30% επί του τζίρου δεν θα δημιουργούσε πρόβλημα ούτε σε αυτούς, όπως ήδη είχε γίνει παλαιότερα.
Υπάρχει και το παρακάτω σημαντικό επιχείρημα που δικαιολογεί την προτεινόμενη μείωση τιμών ή επιβολή μόνιμης ειδικής εισφοράς: η ΥΑ19598/2010 (ΦΕΚ 1630/11.10.10, σελ. 25.751), που καθόρισε τον προγραμματισμό αύξησης της ισχύος των Φ/Β, προγραμμάτιζε όριο τα 1.500 MW ώς το 2014 και τα 2.200 MW ώς το 2020.
Λόγω όμως των υπέρμετρων κινήτρων τα Φ/Β έφτασαν το 2014 στα 2.596 MW, εμποδίζοντας και στη συνέχεια την κατασκευή Φ/Β με χαμηλές τιμές της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας!
Και μόνο εκ του λόγου αυτού δικαιολογείται μείωση τιμών, ώστε τα 2.596 MW να επιβαρύνουν την κοινωνία όσο θα την επιβάρυναν τα 1.500 MW.
Εξάλλου τα τελευταία χρόνια «κουρεύτηκαν» άγρια και συνεχίζουν να κουρεύονται με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης οι θεωρούμενοι ως «εγγυημένοι» μισθοί και συντάξεις.
Γιατί δεν μπορεί να γίνει το ίδιο για τις εγγυημένες αποδόσεις των επαγγελματικών Φ/Β, που μάλιστα είναι και εξωφρενικές και σε βάρος όλων των άλλων, την ίδια ώρα που ο λαός μας δοκιμάζεται σκληρά και εκατομμύρια συνανθρώπων μας σπρώχνονται στο περιθώριο;
Συμπέρασμα: Μπορούν άμεσα να βρεθούν ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ τουλάχιστον 300-700 εκατ. ευρώ ετησίως, επιβάλλοντας έκτακτη ειδική εισφορά 30 ώς 60% επί των εισπράξεων των επαγγελματικών φωτοβολταϊκών, κλιμακωτά κατά το μέγεθος - όχι επί των μικρών Φ/Β στέγης.
Ετσι θα μειωθεί και η εξωφρενική εγγυημένη απόδοση κεφαλαίων (32% για το α’ έτος στο παράδειγμα, που γίνεται ακόμα μεγαλύτερη στη συνέχεια!).
Θυμίζω ότι οι επίσης εγγυημένες αποδόσεις στο ηλεκτρικό Δίκτυο Μεταφοράς και Διανομής είναι μόλις 8,5% και θεωρούνται ελκυστικές, ενώ στις τραπεζικές καταθέσεις οι αποδόσεις είναι σχεδόν μηδενικές, στα ομόλογα και ακίνητα ήταν διψήφια αρνητικές (-60% για τα ακίνητα στην πενταετία), στις δε μετοχές των τραπεζών -99% στην πενταετία!
Το μέτρο αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως «ισοδύναμο» μέτρο αντί άλλων άδικων που εφαρμόστηκαν ή προγραμματίζονται ή για κοινωνική πολιτική σε μια χειμαζόμενη από την κρίση κοινωνία ή για δημόσιες επενδύσεις ή ως συμμετοχή της χώρας στο ΕΣΠΑ.
Εναλλακτικά, αντί ειδικής εισφοράς, θα μπορούσε να υπάρξει ισόποση σημαντική μείωση των εγγυημένων τιμών και του τέλους ΕΤΜΕΑΡ και επομένως του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
