Στην πρίζα για τη ΔΕΗ η κυβέρνηση

Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για τη ΔΕΗ. Μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες η κυβέρνηση θα καθορίσει πώς θα γίνει το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ποια θα είναι η θέση της μεγαλύτερης ΔΕΚΟ.

Το σχέδιο νόμου της υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνας Μπιρμπίλη, για την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, ύστερα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες πήρε την τελική του μορφή και, εκτός απροόπτου, θα συζητηθεί στην προσεχή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τετάρτη.

Η τύχη της ΔΕΗ, όμως, θα κριθεί οριστικά στις 15 Απριλίου, με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση στην τρόικα.

Οι διαθέσεις της τρόικας είχαν φανεί καθαρά από την πρώτη επίσκεψη του τεχνικού κλιμακίου, τον περασμένο Αύγουστο. Στα ερωτήματα που έθεσαν οι επιτηρητές περιλαμβάνονταν και αυτό της πώλησης μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η εκκρεμότητα της ενσωμάτωσης της ευρωπαϊκής οδηγίας για την απελευθέρωση (το 3ο ενεργειακό πακέτο της Ε.Ε. όπως λέγεται) λειτούργησε ανασταλτικά. Ωστόσο, το χρονικό περιθώριο που είχε η κυβέρνηση, έληξε στις 31 Μαρτίου. Και το ερώτημα τώρα είναι αν το νομοσχέδιο με το οποίο ενσωματώνεται η ευρωπαϊκή οδηγία για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας θα περάσει επτυχώς το νέο τεστ της τρόικας ή θα ζητηθούν επιπλέον δεσμεύσεις για αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ.

Το σχέδιο Μπιρμπίλη για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπει τον διαχωρισμό της παραγωγής από τη μεταφορά, η οποία θα μεταβιβαστεί σε έναν νέο φορέα, τον ΑΔΕΣΜΗΕ, που θα ιδρυθεί από τη ΔΕΗ. Η ΔΕΗ θα έχει την πλειοψηφία των μετοχών ενώ μειοψηφικά πακέτα θα μπορούν να διατεθούν σε τρίτους, με την προϋπόθεση ότι δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο νυν Διαχειριστής ΔΕΣΜΗΕ μετεξελίσσεται σε Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, ενώ δημιουργείται και άλλη μία θυγατρική της ΔΕΗ, η ΑΔΔΗΕ, που θα έχει τη λειτουργία και συντήρηση του δικτύου διανομής. Το ίδιο μοντέλο, το μοντέλο των Ανεξάρτητων Διαχειριστών Μεταφοράς (ΙΤΟ), προβλέπεται και για την αγορά φυσικού αερίου με Διαχειριστή τη ΔΕΣΦΑ. Η εποπτεία και των δύο τομέων ανήκει στην ΡΑΕ, που αναβαθμίζεται και θα είναι ο ρυθμιστικός παράγων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

Στους βασικούς του άξονες το σχέδιο φάνηκε να ικανοποιεί τους επιτρόπους για την Ενέργεια και τον Ανταγωνισμό, Γ. Ετινγκερ και Χ. Αλμούνια, στις συζητήσεις με την υπουργό ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη. Ωστόσο σε επιμέρους θέματα του σχεδίου δεν έχουν αρθεί ακόμα οι επιφυλάξεις από την Κομισιόν και ο γενικός γραμματέας Ενέργειας, Κ. Μαθιουδάκης, θα συνεχίσει να πηγαινοέρχεται στις Βρυξέλλες. Τρία είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, τα μεγαλύτερα αγκάθια:

1 Αν διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του ΑΔΕΣΜΗΕ. 2 Η συμμετοχή ιδιωτών στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από λιγνίτη σε ποσοστό 40% έως το 2020 και η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων εκπομπής ρύπων της ΔΕΗ. 3 Το θέμα του εργασιακού πλαισίου στους νέους φορείς που θα δημιουργηθούν από τη ΔΕΗ και το Δημόσιο με την απελευθέρωση της αγοράς.

Οι νέοι φορείς, σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου, θα στελεχωθούν από τους εργαζόμενους των αντίστοιχων διευθύνσεων της ΔΕΗ, ενώ όσον αφορά το εργασιακό καθεστώς, θα συνεχίσουν να καλύπτονται από τις συλλογικές συμβάσεις της ΓΕΝΟΠ με τη διοίκηση της ΔΕΗ. Η ΓΕΝΟΠ θα έχει θέση στο διοικητικό συμβούλιο του ΑΔΕΣΜΗΕ (επταμελές) με έναν εκπρόσωπο, καθώς και ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο που αντιστοιχεί στα πάγια που διαθέτει σήμερα στη ΔΕΗ με τη ρύθμιση του 1999.

Στο ζήτημα της μείωσης των ρύπων, σε πρώτη φάση το ΥΠΕΚΑ ζήτησε από την επιτροπή να κάνει χρήση της δυνατότητας ανταλλαγής δικαιωμάτων (swap), όμως στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία με άλλη χώρα (σχέδιο που θεωρείται πολύ δύσκολο) τότε η ΔΕΗ θα υποχρεωθεί να μεταβιβάσει σε τρίτους σταθμούς λιγνίτη, αρχής γενομένης από το 2013. Ζητήθηκε μάλιστα από την Κομισιόν ο κατάλογος με το δυναμικό όλων των μονάδων της επιχείρησης και η διάρκεια ζωής τους.

Για τις θερμοηλεκτρικές μονάδες οι πιέσεις για πώληση μπορεί να είναι παρελκυστικές, καθώς το κόστος εξυπηρέτησης των ρύπων είναι μεγάλο και οι 18 από αυτές πρέπει να βγουν εκτός συστήματος το 2020. Αντιθέτως, το ενδιαφέρον για τις υδροηλεκτρικές μονάδες (15 συνδεδεμένες με το σύστημα δυναμικότητας 3.017 MW έναντι 5.200 MW των λιγνιτικών) είναι τεράστιο και εκδηλώνεται πιεστικά από γερμανικές εταιρείες, που έως τώρα δεν έχουν πάρει θέση στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι τελικές παρατηρήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δοθούν μέσα στον Απρίλιο. Δεν αποκλείεται όμως να προηγηθεί η τρόικα. Στην περίπτωση αυτή, η γραμμή άμυνας που χάραξε η κυβέρνηση με το σχέδιο για την απελευθέρωση είναι αμφίβολο αν θα αντέξει. Η υπουργός Περιβάλλοντος πέτυχε να πάρει τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων φορέων (και των συνδικαλιστών της ΔΕΗ), τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης στην καταληκτική σύσκεψη, ενώ παράλληλα ενημέρωσε τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για τους άξονες του νομοσχεδίου ώστε να μην επαναληφθούν οι σκηνές του σχεδίου Natura.

Η έκβαση του εγχειρήματος, όμως, θα κριθεί στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με την τρόικα γύρω από το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής. Η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος επιμένει ότι δεν μπορεί να ανοίξει θέμα αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ με τη διάθεση πακέτου μετοχών, αφ' ενός γιατί είναι χαμηλή αυτή την περίοδο η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας (περίπου 2,8 δισ. ευρώ) και τα οφέλη για το Δημόσιο θα είναι μικρά και αφ' ετέρου γιατί θα τιναχθεί στον αέρα το σχέδιο για τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή.

Ποιες εναλλακτικές δυνατότητες έχει η κυβέρνηση στην περίπτωση που η τρόικα πιέσει να συμπεριληφθεί η ΔΕΗ στη λίστα των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου; Η πώληση μονάδων παραγωγής σε ιδιώτες, σενάριο που εξετάζεται από το υπουργείο Οικονομικών. Και αυτό, όμως, εκτιμάται ότι θα συναντήσει μεγάλες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ όσο και από την πλευρά της ΓΕΝΟΠ.
ΠΗΓΗ:www.enet.gr