O "Kαζαμίας" της ενέργειας

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Θα έχουμε ρεύμα φέτος το καλοκαίρι; Θα ανοίξουν οι κλειστές ενεργειακές αγορές;
Θα ακριβύνουν τα τιμολόγια της ΔΕΗ; Θα μπουν ιδιώτες στη λιανική του ηλεκτρισμού;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα απαντηθούν σε σχέση με τις πάντα ενδιαφέρουσες ενεργειακές αγορές προϊόντος του 2010.
Ενός χρόνου που μπαίνει με το ενδιαφέρον στο κατακόρυφο καθώς ήδη στα μέσα Γενάρη, αναμένεται στην Αθήνα κλιμάκιο ελεγκτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το ΥΠΕΚΑ έχει ήδη ενημερωθεί για τις προθέσεις της Κομισιόν, χωρίς ωστόσο – τουλάχιστον επισήμως – να έχει καθοριστεί η Ατζέντα, καθώς τα ανοιχτά θέματα είναι πολλά. Το κλιμάκιο θα έχει αντίστοιχες αρμοδιότητες όπως εκείνο που έκανε τους ελέγχους για το έλλειμμα, μόνο που θα επικεντρωθεί σε θέματα μη συμμόρφωσης της χώρας μας στις οδηγίες για τις ενεργειακές αγορές.
Ένα από αυτά είναι η μη εναρμόνιση της χώρας μας με την κοινοτική οδηγία 2003/54/ΕΚ, η οποία δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού στη λιανική.
Δηλαδή τη δημιουργία ανεξάρτητου διαχειριστή του δικτύου διανομής, κάτι που θα επιτρέψει να φτάσει ιδιωτικό ρεύμα στα νοικοκυριά. Σε επίπεδο λιανικής στην αγορά του ηλεκτρισμού, αναμένεται εντός του 2010 να αυξηθούν οι παίκτες της αγοράς που αποσπούν πελάτες από τη ΔΕΗ στο δίκτυο μέσης τάσης (μεγάλοι εμπορικοί πελάτες).
Έτσι μετά τις Verbund και Aegean Energy, μέσα στο έτος αναμένεται η δραστηριοποίηση του κοινού σχήματος ΕΛΠΕ – Edison, που θα είναι ο πρώτος προμηθευτής με δραστηριοποίηση και στην παραγωγή, με τη μονάδα της Θεσσαλονίκης αλλά και εκείνη της Θίσβης, που είναι υπό κατασκευή.
Η συγκεκριμένη μονάδα (υπό το σχήμα ΕΛΠΕ, Edison, Ελλάκτωρ, ΧΑΛΚΟΡ), μαζί με εκείνη του Ήρωνα (ΤΕΡΝΑ, Suez) αλλά και του ομίλου Μυτιληναίου, θα είναι οι τρεις νέες ιδιωτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που θα κληθούν – ελλείψει νέων μονάδων από τη ΔΕΗ – να αναλάβουν το βάρος της κάλυψης της επιπλέον ζήτησης σε ενέργεια. Μια ζήτηση που δεν αναμένεται να φέρει ιδιαίτερους πονοκεφάλους στο ΔΕΣΜΗΕ, όπως συνέβη τα προηγούμενα χρόνια.
Και αυτό γιατί αφενός υπάρχει η προσδοκία των νέων ιδιωτικών μονάδων, αλλά επιπλέον σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν φέτος οι γεμάτοι ταμιευτήρες της ΔΕΗ, “υπόσχονται” αρκετές υδροηλεκτρικές εφεδρείες.
Έτσι σε συνδυασμό με τη μειωμένη ζήτηση λόγω μείωσης της βιομηχανικής παραγωγής (πελάτες υψηλής τάσης), το καλοκαίρι πιθανότατα θα κυλήσει χωρίς προβλήματα. Μέσα στο έτος, αναμένεται και η επίσημη αναθεώρηση του επενδυτικού προγράμματος της ΔΕΗ, σε σχέση με τους λιθάνθρακες, ενώ ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της νέας διοίκησης αφορά στην έγκαιρη ολοκλήρωση των διαγωνισμών για τις νέες λιγνιτικές μονάδες.
Επίσης έχει ήδη εξαγγελθεί από το νέο επικεφαλής Α. Ζερβό, η υλοποίηση εκτεταμένου προγράμματος περιβαλλοντικής αναβάθμισης των υφιστάμενων μονάδων της εταιρείας στη Δ. Μακεδονία.
Σε επίπεδο τιμολογίων, έχει αποκλειστεί στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής, οποιαδήποτε αύξηση.
Όχι όμως και μείωση, που θα επέφερε πιθανή εφαρμογή της ρήτρας καυσίμου, που ως γνωστόν η εφαρμογή της είχε ανασταλεί για ένα χρόνο και είναι θέμα πολιτικής απόφασης η επαναφορά της ή όχι.
Τόσο η ΔΕΗ, όσο και οι ιδιώτες επενδυτές, αναμένουν με ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τις ΑΠΕ. Έτσι το 2010, εφόσον τελικά ψηφιστεί ο νόμος και υπάρξει ουσιαστική απεμπλοκή της διαδικασίας ανάπτυξης έργων ΑΠΕ, τότε θα ανάψει το πράσινο φως για την υλοποίηση πολυάριθμων έργων, πολλών εξ αυτών μεγάλης κλίμακας.
Αιολικά και φωτοβολταϊκά, θα βρεθούν στο επίκεντρο, αν και η μεγαλύτερη διείσδυση αιολικών, προϋποθέτει αύξηση των επενδύσεων και σε υδροηλεκτρικά έργα αντλιοταμίευσης. Ακόμη πιο σημαντική πάντως για την επέκταση των ΑΠΕ, είναι η επέκταση και αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς της ΔΕΗ καθώς και τα εξαιρετικά σημαντικά έργα διασύνδεσης των νησιών, αρχής γενομένης της Ν. Εύβοιας αλλά και των Κυκλάδων.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, από επενδυτικής πλευράς, η πράσινη ενέργεια αναμένεται να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Εκτός όμως από τις πράσινες επενδύσεις, απαντήσεις θα πρέπει να δοθούν – ίσως και άμεσα – σε σχέση με τον... “βρώμικο” λιγνίτη. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα εάν θα συμμορφωθούμε με την απόφαση της Κομισιόν που υπαγορεύει την εκχώρηση των νέων κοιτασμάτων (κυρίως αυτό αφορά στη Βεύη) σε ιδιώτες. Σημειώνεται ότι συγκεκριμένη απόφαση αποτελεί προϊόν συμβιβασμού, καθώς η αρχική εισήγηση για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, περιείχε οδυνηρές προτάσεις με αναγκάστική εκχώρηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε ιδιώτες.
Πιθανολογείται δε, ότι και το θέμα των λιγνιτών βρίσκεται στην ατζέντα των ελεγκτών της Κομισιόν.
Εκτός όμως από τον ηλεκτρισμό ενδιαφέρουσες εξελίξεις αναμένονται και στο μέτωπο του φυσικού αερίου και το άνοιγμα της αγοράς. Σύντομα αναμένεται να επαναληφθεί η προσπάθεια των ιδιωτών να φέρουν υγροποιημένο αέριο εκτός ΔΕΠΑ, στο ελληνικό σύστημα. Εκκρεμότητες που θα πρέπει να διευθετηθούν εντός του έτους για την αγορά είναι το θεσμικό πλαίσιο σε σχέση με τους κώδικες αλλά και τον κανονισμό της αγοράς.
Επίσης η ΔΕΠΑ έχει μπροστά της την ανανέωση της σύμβασης προμήθειας με τη Gazprom, ενώ θα πρέπει επιπλέον να λυθεί το θέμα της συμφωνίας με τους Αζέρους για το αέριο που θα προμηθεύσει τον ITGI.
Στο μέτωπο των αγωγών, εφόσον λυθούν οι εκκρεμότητες, αναμένονται εξελίξεις γύρω από τους αγωγούς αερίου IGB (ελληνοβουλγαρικός), τον ελληνοϊταλικό αλλά και τον αγωγό TAP (Statoil – Egl). Όσο για την αγορά της βενζίνης, εκεί οι εξελίξεις δε θα πάψουν να εκπλήσσουν. Μετά από ένα ταραχώδες 2009, όπου η τράπουλα ξαναμοιράστηκε μετά τις ανακατατάξεις, τις αποχωρήσεις των πολυεθνικών αλλά και τα μεγάλα deals εξαγορών, το 2010 η αγορά εκτιμά ότι θα συνεχιστούν οι εκπλήξεις.
Μόνο που με βάση αυτές τις εκτιμήσεις το “ξεκαθάρισμα” δε θα αφορά την κορυφή, αλλά τους μικρότερους παίκτες της αγοράς, κάτι που μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Για όλα αυτά βέβαια με ενδιαφέρον αναμένονται και οι επίσημες τοποθετήσεις της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου, που σύντομα θα δώσουν – πέραν της πράσινης στροφής – πιο σαφείς κατευθύνσεις της ενεργειακής πολιτικής που προτίθενται να εφαρμόσουν.
ΠΗΓΗ: www.capital.gr