H σύμβαση για τη νέα λιγνιτική μονάδα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας Πτολεμαΐδα 5 έχει προγραμματιστεί να υπογραφεί το επόμενο Σάββατο 9 Μαρτίου.Πρόκειται για τη μεγαλύτερη βιομηχανική επένδυση που σχεδιάζεται στην Ελλάδα και που θα προσφέρει εκτός από πολύτιμες θέσεις εργασίας στην πολύπαθη βόρεια Ελλάδα, αναπτυξιακή ώθηση και ανταγωνιστικότητα στη ΔΕΗ.
Η υπογραφή της σύμβασης, που είχε καθυστερήσει εξαιτίας των προβλημάτων στο σκέλος της χρηματοδότησης (που κληρονόμησε όχι μόνο η ΔΕΗ αλλά όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις που αναζήτησαν τους προηγούμενους μήνες διεθνή δανεισμό) πράγματι φάνηκε να μπαίνει στην τελική ευθεία, αφού προηγουμένως οι όροι της πέρασαν δύο φορές από το κοινοβούλιο και την αρμόδια επιτροπή.
Χθες ωστόσο έγινε γνωστό, μετά από ανακοινώσεις των εργαζομένων - που σημειωτέον υποστηρίζουν το έργο - ότι από τις αρχές της εβδομάδας υπάρχει εισαγγελική παραγγελία για διευκρινίσεις επί της σύμβασης. Η εισαγγελική παραγγελία έφτασε στη ΔΕΗ τη Δευτέρα, ενώ είχε προηγηθεί μια μέρα πριν, την Κυριακή, δημοσίευμα σε εφημερίδα.
Τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και κύκλοι της αγοράς, αποδίδουν ευθέως την εξέλιξη αυτή σε παρέμβαση εξωθεσμικών κέντρων, που έχουν ως στόχο όχι την αναβολή της υπογραφής αλλά την ακύρωση της επένδυσης.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι στην ανάδοχο κοινοπραξία υπό τον όμιλο της ΓΕΚ Τέρνα, συμμετέχει η ιαπωνική Hitachi που έχει εξαγοράσει και την γερμανική Babcock. Οι ξένοι εταίροι - αφού εξέφρασαν σοβαρές αντιρρήσεις που κάμφθηκαν στην πορεία - έχουν ήδη δώσει παράταση στην προσφορά τους, η οποία και έληγε το Νοέμβριο. Πλέον τα χρονικά περιθώρια είναι εξαιρετικά στενά και έχει καταστεί σαφές ότι η υπομονή τόσο των γερμανών όσο και των ιαπώνων εταίρων (Babcock & Hitachi) βρίσκεται σε οριακό σημείο με κίνδυνο να κλονιστεί περαιτέρω σε περίπτωση που διαπιστωθούν ύποπτες εμπλοκές.
Σημειώνεται ότι στο όλο έργο εμπλέκεται και το γερμανικό δημόσιο, καθώς βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεις για τη χρηματοδότηση της επένδυσης από τη γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KFW.
Πληροφορίες θέλουν μάλιστα τις ξένες εταιρείες να έχουν γίνει γνώστες των πληροφοριών περί παρεμβάσεων επιχειρηματικών συμφερόντων, που υποβοηθούνται από δικαστικούς κύκλους με στόχο την ακύρωση του έργου.
Με δεδομένη τη σημασία και το μέγεθος της επένδυσης οι εξελίξεις παρακολουθούνται από τις πρεσβείες της Γερμανίας και ης Ιαπωνίας, για τον πρόσθετο λόγο ότι η επένδυση της Πτολεμαΐδας βρέθηκε στην ατζέντα των γερμανικών επενδύσεων, για τις οποίες εκδήλωσε το ενδιαφέρον της η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα.
Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι η κ. Μέρκελ δέχθηκε το αίτημα της ελληνικής πλευράς να εγγυηθεί το γερμανικό δημόσιο το 50% , ή αλλιώς 700 εκατ. ευρώ και από το σύνολο του 1,4 δις της επένδυσης.
Γιατί δίνεται τέτοια έμφαση στην επένδυση; Βασικός μοχλός για την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας δεν είναι άλλος από τις λιγνιτικές και τις υδροηλεκτρικές μονάδες που προσφέρουν χαμηλού κόστους ενέργεια. Ωστόσο ήδη στο κομμάτι των λιγνιτών, οι καθυστερήσεις σε επενδύσεις έχουν απαξιώσει το υπάρχον δυναμικό που σταδιακά οδηγείται σε απόσυρση, με αποτέλεσμα απουσία νέων μονάδων, να απαξιώνεται η εταιρεία και να μειώνεται η ανταγωνιστικότητά της. Η κατασκευή της μονάδας, δίνει νέα αναπτυξιακή ώθηση και ενισχύει σημαντικά τη θέση της ΔΕΗ για τα επόμενα χρόνια.
Όσο για το αντικείμενο των ερωτημάτων που έθεσε ο εισαγγελέας, αυτά αφορούν σύμφωνα με πληροφορίες σε στοιχεία εξασφάλισης και όρων χρηματοδότησης του έργου καθώς και στην πιθανή αποζημίωση του αναδόχου. Κύκλοι της ΔΕΗ διευκρινίζουν ότι όχι μόνο δεν υπάρχει κάτι το επιλήψιμο αλλά αντίθετα οι όροι της σύμβασης έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή της ΔΕΗ και επιπρόσθετα δεν υπάρχει καμία αλλαγή σε σχέση με τους συνήθεις όρους που υπάρχουν σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις, ιδιαίτερα αυτού του μεγέθους.
Στο κομμάτι της χρηματοδότησης, σημειώνεται ότι για πρώτη φορά η ΔΕΗ ξεκινά επένδυση ενώ βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με συγκεκριμένους όρους χρηματοδότησης και χωρίς κρατική εγγύηση για το 50% του έργου. Στην περίπτωση πχ της Μεγαλόπολης το 30% της χρηματοδότησης εξασφαλίστηκε 2 χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης. Επί της ουσίας, όπως παρατηρούν κύκλοι της αγοράς, η εισαγγελική παρέμβαση αμφισβητεί την καθαρά επιχειρηματική δυνατότητα της ΔΕΗ να ξεκινήσει μελέτες για το έργο, εάν δεν έχει σήμερα το σύνολο των χρημάτων που θα χρειαστούν την περίοδο 2015 - 2022.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και το ερώτημα που αφορά στην πρόβλεψη για πιθανή αποζημίωση αναδόχου σε περίπτωση διακοπής σύμβασης με υπαιτιότητα της ΔΕΗ, έναν όρο που υπάρχει σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις και μάλιστα με την ίδια διατύπωση. Και επί της ουσίας, όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς ενέργειας η ολοκλήρωση της μονάδας συνεπάγεται τεράστια οφέλη για τη ΔΕΗ ενώ σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου η πιθανή ζημία θεωρείται μικρή όπως άλλωστε και το ρίσκο να μην υλοποιηθεί το έργο. Άλλωστε η πλευρά της ΔΕΗ έχει αποδειχθεί εξαιρετικά προσεκτική και δεν προχώρησε σε υπογραφή της σύμβασης όσο το θέμα της χρηματοδότησης βρισκόταν στον αέρα. Σήμερα ωστόσο, οι επαφές με τις γερμανικές τράπεζες έχουν προχωρήσει γεγονός που λύνει τα χέρια της εταιρείας. Σημειώνεται τέλος ότι ο σχεδιασμός της ΔΕΗ προβλέπει για το 50% της χρηματοδότησης της επένδυσης ότι θα καλυφθεί
από τα έσοδα της πώλησης της μικρής ΔΕΗ, την είσπραξη οφειλών του Δημοσίου και άλλων οφειλετών και την οργανική κερδοφορία (προβλεπόμενες εισροές άνω του 1,5 δις ευρώ).
